Netwerkbekabeling
In dit deel: de verschillende types netwerkkabels. Als architect of elektricien ben je vaak het eerste aanspreekpunt om een computernetwerk te voorzien. In een serie van vijf delen kom je te weten over de fysieke benodigdheden voor een netwerk.
Als architect of elektricien krijg je wellicht vaak de vraag om "ook de nodige netwerkbekabeling te voorzien" als het gaat over nieuwbouw of bij grote aanpassingswerken van een kantoorpand. Maar wat is "de nodige bekabeling" precies?
In vijf delen, speciaal voor architecten en elektriciens, gaan we dieper in op de materie van het fysieke datanetwerk.
- In deel 1 (dit deel) bespreken we de verschillende types van bekabeling.
- In deel 2 bekijken we de verschillende soorten netwerkkasten.
- In deel 3 hebben we het over de stroomvoorziening.
- In deel 4 bekijken we hoe we dit alles kunnen koelen.
- In deel 5 sluiten we deze serie af met het afmonteren van een netwerkkabel.
Het soort omgeving
Eerst en vooral: er bestaat een groot verschil in gebruikte technieken en bekabeling als het gaat over een industriële omgeving of een kantooromgeving.
Als het project betrekking heeft op een industriële omgeving, dan spelen er veel meer factoren mee dan in een kantooromgeving. Denk maar aan grote afstanden wat binnen of tussen productiehallen en magazijnen overbrugt moeten worden. Of de interferentie wat machines op de netwerkbekabeling of op het draadloos netwerk kunnen uitoefenen en daardoor het signaal sterk verstoren. Of dat er in extreem warme of koude omgevingen gewerkt wordt, want dan moet de bekabeling ook tegen die temperaturen bestand zijn.
In dit blogartikel focussen we ons op een 'normale' kantooromgeving waar kantoormedewerkers aan de slag zijn en een hal of magazijn waar producten gemaakt of gestockeerd worden. Denk aan een boekhouders kantoor, een schrijnwerkerij, een sporthal, een winkel, enzovoort.
De verschillende soorten bekabeling
Om een computernetwerk aan te leggen zijn er kabels nodig. Veel kabels. Ook als de klant aangeeft dat hij veelal draadloos wilt werken: want dan is er bekabeling naar wifi zenders nodig.
Glasvezel of koper?
In computernetwerken wordt er gewerkt met koperkabel of met glasvezelkabel. Glasvezel is qua snelheid superieur ten opzichte van koper, maar ook veel fragieler, veel duurder en veel moeilijker om aan te leggen. Koperkabel kan een maximale afstand van 90 meter overbruggen. Glasvezel kan afstanden van tientallen kilometers overbruggen. In doorsnee kantoorgebouwen komen afstanden van 90 meter zelden voor, waardoor het gebruik van een koperkabel het meest opportuun is. Moet je toch een afstand van meer dan 90 meter overbruggen? Dan is dat op ook wel op te lossen met een switch wat je om de 100 meter tussen de kabels plaatst. Of je kan werken met zogenaamde IDF (Intermediate Distribution Frame) racks - in deel 2 van deze serie lees je meer hierover - en enkel een glasvezelkabel tussen deze racks voorzien.
In dit blogartikel focussen we ons verder op de koperkabel. De keuze van de juiste koperen netwerkkabel is afhankelijk van drie factoren: de categorie en klasse, de bandbreedte en het type afscherming. Laten we dieper ingaan op deze drie factoren.
Factor 1: de categorie en klasse
Momenteel bestaan deze categorieën van kabels: Cat5, Cat5e, Cat6, Cat6a, Cat7, Cat7a en Cat8.1. De categorie bepaald met welke snelheid de data doorheen de kabel kan lopen. Zoveel te hoger de categorie, zoveel te sneller data getransporteerd kan worden. Maar de lengte van de kabel kan een beperkende factor zijn.
Factor 2: de bandbreedte
Bandbreedte wordt uitgedrukt in Mhz en bepaalt hoeveel dataverkeer er tegelijk over het netwerk getransporteerd kan worden. Vergelijk het met een regenpijp: zoveel te dikker de buis, zoveel te meer volume er tegelijk doorheen kan stromen.
Als we alvast de twee eerste factoren in een tabel gieten, dan krijgen we dit:
| Categorie | Klasse | Max. snelheid | Max. lengte | Bandbreedte |
|---|---|---|---|---|
| Cat5e | D | 2.500 Mbps | 90 m | 100 Mhz |
| Cat6 | E | 5.000 Mbps | 90 m | 250 Mhz |
| Cat6a | Ea | 10.000 Mbps | 90 m | 500 Mhz |
| Cat7 | F | 10.000 Mbps | 90 m | 600 Mhz |
| Cat7a | Fa | 40.000 Mpbs | 50 m | 1000 Mhz |
| Cat8.1 | I | 40.000 Mbps | 30 m | 2000 Mhz |
1.000 Mbps = 1 Gbps en 10.000 Mbps = 10 Gbps.
Opgelet met Cat7 en Cat7a. Deze categorie wordt niet officieel erkent door TIA/EIA, wat een standaard is voor telecommunicatie bekabeling.
Cat8.1 is wel opgenomen in de TIA standaard, maar omwille van zijn beperkte lengte is deze niet direct bruikbaar. Cat6a is op dit moment de meest aangewezen categorie.
Factor 3: het type afscherming
Een koperen netwerkkabel bestaat uit 4 aderparen. De kabel (mantel) en de paren afzonderlijk kunnen elk op een andere manier afgeschermd zijn. De afscherming zorgt ervoor dat er geen - of minder - invloed kan zijn door elektrische of magnetische invloeden van buitenaf. Daarom is het ook van belang om stroomkabels en netwerkkabels niet in dezelfde kabelgoot te leggen; als dat enigszins mogelijk is.
Zoveel te beter de afscherming, zoveel te dikker, stijver en minder hanteerbaar de kabel zal zijn.
Sommige categorieën kabels vind je enkel in een bepaald type afscherming. Zo is een Cat8.1 kabel enkel verkrijgbaar in het F/TUP of U/FTP afschermingstype.
| Type kabel | Afscherming aderparen | Afscherming mantel |
|---|---|---|
| U/UTP | - | - |
| F/UTP | Foliescherm | - |
| S/UTP | - | Gevlochten scherm |
| SF/UTP | - | Folie + gevlochten scherm |
| U/FTP | Foliescherm | - |
| F/FTP | Foliescherm | Foliescherm |
| S/FTP | Foliescherm | Gevlochten scherm |
| SF/FTP | Foliescherm | Folie + gevlochten scherm |
Kwaliteitsverschil
In de (groot)handel vind je goedkope en duurdere netwerkkabels. Het verschil zit hem uiteraard in de categorie, de bandbreedte en het type afscherming. Maar daarnaast is er ook een sterk kwaliteitsverschil in het gebruikte materiaal van de aders.
Een 'goede' netwerkkabel bestaat uit 100% koper. Maar er bestaan ook varianten zoals CCS (Copper Clad Steel) wat gebruik maakt van een stalen geleider wat bekleed is met een dun laagje koper. Of de variant CCA (Copper Clad Aluminium), wat gebruikt maakt van een aluminium geleider en een dun laagje koper.
De flexibiliteit van CCS en CCA kabels neemt op termijn af, de kans op breuken is groter en ze werken niet goed bij langere lengtes. Kies daarom altijd voor een kwalitatieve 100% koper kabel.
Net zoals bij elektriciteitskabels, bestaan er ook netwerkkabels die ontworpen zijn voor buitengebruik of om in de grond gelegd te worden. Deze kabels zijn voorzien van een UV scheurbestendige PE mantel. Wanneer weersinvloeden op de kabel kunnen optreden, kies dan altijd voor een buitenkabel.
Kabels met en zonder vaste kern
Netwerkkabels komen in twee varianten: installatiekabels en patchkabels.
- Installatiekabel: installatiekabels worden - net zoals stroomkabels - gebruikt in muren, plafonds en vloeren. Deze kabels hebben een vaste kern waardoor ze steviger zijn. Deze kabels worden voorzien tussen de netwerkkast en de wandcontactdoos aan bijvoorbeeld een bureau.
- Patchkabel: patchkabels hebben een flexibele kern. Deze kabels worden gebruikt om bijvoorbeeld een PC te verbinden met de wandcontactdoos.
Voorzie voldoende kabels
Hoeveel kabels er voorzien moeten worden, is afhankelijk van de situatie. Hoewel veel apparatuur vandaag de dag draadloos kan werken, is een vaste kabel nog altijd de meest stabiele oplossing en geniet de voorkeur wanneer dat mogelijk is.
Vaste werkplekken waar men werkt met een PC of een docking station voor een laptop kunnen perfect voorzien worden van een stabiele netwerkaansluiting. Bij telefoons gaat de voorkeur ook nog altijd uit naar een netwerkkabel. Twee netwerkaansluitingen per werkplek is een mooie voorziening.
Denk ook aan kabels voor bewakingscamera's, printers, multimedia apparatuur zoals TV's en beamers, bedrijfseigen machines, betaalterminals, kassa's (inbraak) sensoren en wifi zenders (veel wifi zenders).
De duurste kabel is de kabel die niet voorzien was.
